Het risico van je vak niet goed volgen

Gepubliceerd op 13-03-2021 en laatst gewijzigd op 13-03-2021 <!– door Daniël Tuijnman –>

Voormalig arts Henk Fransen slaat de plank regelmatig mis over het RNA-vaccin van Pfizer en huichelt dat hij het niet zal nemen

Op zijn site “Genezend Vermogen” heeft de voormalige arts Henk Fransen een artikel gepubliceerd onder de titel “Het risico van het spuitje in de arm waar niemand over praat“. Dat artikel staat bol van desinformatie.

Traditionele vaccinaties

Fransen begint uit te leggen hoe vaccins werken. Daarbij slaat hij al de plank behoorlijk mis:

Tot nu toe werd bij een vaccinatie een verzwakt virus ingespoten

Daarmee beschrijft hij slechts één soort vaccins, namelijk die met levend-verzwakt virus. Er zijn ook vaccins met inactief virus, zoals het Salk-poliovaccin, of met slechts een enkel eiwit van de ziektekiem, zoals het hepatitis-B-vaccin, of met alleen een gifstof die de ziektekiem produceert, zoals het tetanusvaccin.

Vervolgens legt Fransen uit hoe je lichaam dan antistoffen aanmaakt:

Wanneer een afweercel in je lichaam zo’n virus tegenkomt 

Dat is juist, maar dat doet die afweercel óók wanneer het een los rondlopend eiwit tegenkomt dat niet in het lichaam thuishoort.

RNA-vaccins zijn niet experimenteel

Vervolgens slaat Fransen al direct de plank mis met de bewoording “het coronavaccin”. Hij doelt hiermee, gezien de tekst op de RNA-vaccins van Pfizer en Moderna, maar dan laat hij buiten beschouwing dat in Europa ook al twee vectorvaccins zijn toegelaten, AstraZeneca en Johnson&Johnson, en dat er nog veel coronavaccins in de wereld al gebruikt worden, bijvoorbeeld het Chinese Sinovac, dat een inactief-virusvaccin is, net zoals het poliovaccin dat we in Nederland in het RVP gebruiken.

Fransen vervolgt te zeggen dat dit geen vaccins zijn maar een “experimentele methode”. Dat is onjuist. Een vaccin is elk middel dat een immuunrespons oproept, en dat een RNA-vaccin dit “slechts” indirect doet, doet daar niet aan af. Het is ook niet bepaald experimenteel; er wordt al ruim 20 jaar gewerkt aan deze technologie. Fransen vervolgt dat

we dus niet weten wat het op termijn met ons lichaam doet

maar dat is ook slechts ongegronde bangmakerij. RNA-vaccins kunnen niet je DNA veranderen, en zowel de mRNA-moleculen die erin zitten als de eiwitten die daardoor geproduceerd worden, worden afgebroken in een kwestie van dagen.

Ook geeft dit mRNA de cel de instructie dit uitsteeksel vervolgens op het eigen celoppervlak te zetten.

Dat is niet waar. Dat doen afweermechanismes in de cel zelf, en dat doen ze ook bij infectie door het virus zelf. En het zijn bij uitstek de antigen-presenting cells (APCs) van het immuunsysteem die de mRNA-moleculen van het RNA-vaccin opnemen, en het is hun taak om op die manier antigenen die ze tegenkomen te presenteren op de buitenkant van de cel. Die APCs reizen dan naar een lymfeknoop en activeren daar B-cellen die de juiste antistoffen aanmaken en T-cellen die geïnfecteerde cellen kunnen doden.

Dat klinkt goed en is niet eng

Vervolgens probeert Fransen te betogen dat dit eng zou zijn.

Bij de vroegere vaccins waarin verzwakte virussen zitten, maakt je immuunsysteem niet één antistof aan tegen één uitsteeksel-eiwit maar tegen het hele patroon van uitsteeksels op het celoppervlak van het desbetreffende virus.

Nog afgezien van de onzuivere formulering – bij de vaccins waar Fransen op doelt, maakt het lichaam verschillende antistoffen aan, elk tegen een ander deel van een (zichtbaar) eiwit van het levend-verzwakt virus in dat vaccin – is dit niet waar. Fransen “vergeet” gemakshalve dat er allang zogenaamde subunit-vaccins in zwang waren die slechts één of een paar antigenen van het virus bevatten. De vaccins tegen hepatitis-B en tegen HPV zijn daar een voorbeeld van. Er is hier dus niets nieuws onder de zon.

En van deze “spannende situatie” die helemaal niet spannend is, fantaseert Fransen verder dat je lichaam afweer zou ontwikkelen tegen “het hele patroon (of een deel ervan) op je eigen celoppervlak”. Dit is op geen enkele wijze gegrond in enige wetenschappelijke kennis. Immuuncellen herkennen niet hele patronen van stoffen, maar slechts een individuele stof, en dan zelfs maar stukjes daarvan, de zogenaamde epitopen. Sterker nog, zoals ik hierboven al even heb aangestipt, bij deze RNA-vaccins gebeurt wat dat betreft niets nieuws in vergelijking tot wat er met traditionele vaccins gebeurt of met een virus-infectie.

Bij een RNA-vaccin wordt het spike-protein geproduceerd en door de cel gepresenteerd aan de buitenkant, zodat het immuunsysteem het kan zien. Bij een levend-verzwakt-virus-vaccin, als dat voor SARS-CoV-2 zou bestaan, zou dat virus in het vaccin datzelfde spike-protein produceren en zou dat door de cel aan de buitenkant gepresenteerd worden. En bij een daadwerkelijke virusinfectie met SARS-CoV-2 laten virussen die een cel zijn binnengedrongen dat spike-protein produceren en presenteert de cel dat aan de buitenkant.

Kortom, als Fransens fantasietje van een auto-immuunreactie bij dit RNA-vaccin zou optreden, zouden we dat ook al gezien hebben bij COVID-19-patiënten. En dat is niet het geval.

Wetenschappers weten

Vervolgens verdraait Fransen de onderzoeksresultaten. Hij claimt dat de onderzoeken alleen zouden aantonen dat de vaccins antistoffen aanmaken en niet dat ze zouden helpen tegen een virusinfectie. Dat is natuurlijk niet waar. Het fase 3-onderzoek van het Pfizer-vaccin had als resultaat dat het aantal ziektegevallen met 95% gereduceerd werd: 8 in de testgroep versus 169 in de controlegroep. Voor het aantal ernstig zieken waren die getallen 1 versus 4, wat een indicatie is dat het daar ook werkt, maar vanwege de kleine aantallen statistisch niet significant. Over besmettelijkheid zegt dit onderzoek (nog) niets, maar inmiddels is uit vervolgonderzoek in Israël duidelijk dat ernstige ziekte en ziekenhuisopname ook drastisch gereduceerd worden en dat het Pfizer-vaccin besmettelijkheid tegengaat.

De bespreking van Jan Bonte van het fase 3-onderzoek is eenvoudigweg door de praktijk achterhaald, nog afgezien van dat er op Bontes bespreking nogal wat af te dingen valt.

Hypocriet

Fransen vervolg met een hele sectie waarin hij doorfantaseert over het “echte risico” van auto-immuunziekten die, zoals we hierboven gezien hebben, helemaal niet veroorzaakt kunnen worden door RNA-vaccins. En om zijn publiek verder aan te sporen zich vooral niet met zo’n vaccin te laten inenten, eindigt hij ermee dat hij zich niet hiermee zal laten inenten, want dat past niet bij zijn “levensovertuiging”. Waar die laatste plotseling vandaan komt is een raadsel. Maar deze mededeling is hypocriet: Fransen valt namelijk niet in een categorie voor wie de Nederlandse staat het Pfizer- of Moderna-vaccin heeft voorzien, maar het AstraZeneca-vaccin.