Gepubliceerd op 03-01-2023 en laatst gewijzigd op 04-01-2023 <!– door Daniël Tuijnman –>

Het verschil tussen vragen stellen en “just asking questions”

Het nieuwjaarsincident

Op nieuwjaarsdag, 1 januari 2023, werden door een onbekende diverse racistische teksten geprojecteerd op de Erasmusbrug in Rotterdam. Onder meer betrof dit de teksten:

• Vrolijk Blank 2023
• Zwarte Piet deed niets verkeerd
• White Lives Matter
• We must secure the existence of our people and a future for white children

Deze teksten waren (onbedoeld) op RTL te zien, die op dat moment beelden uitzond van de Erasmusbrug en het daar geplande aftelmoment. Diverse media hebben hiervan bericht en duiding gegeven aan de teksten, zoals de NOS, NU.nl, RTL Nieuws, Joop en het AD. Van deze is RTL Nieuws naar mijn mening de meest volledige in verslaggeving en duiding van de teksten.

Marc Jacobs tweette daarop de tekst:

Racistische leuzen geprojecteerd op Erasmusbrug tijdens jaarwisseling | Binnenland | AD.nl – kan mij iemand verhelderen waar het racistisch wordt met de genoemde voorbeelden? Ik begin de term racisme namelijk steeds meer racistisch worden

Ik heb daarop een post op LinkedIn en Facebook geschreven waarin ik stevig stelling neem tegen deze tweet. De LinkedIn-post geef ik onderaan deze blogpost weer; deze blogpost is in feite een gedetailleerdere uitwerking van die LinkedIn-post.

Wie is Marc Jacobs

Marc Jacobs heeft psychologie gestudeerd en is daarin gepromoveerd. Hij afficheert zich op LinkedIn als datawetenschapper en modelleur. Hij werkt als freelance consultant, onder andere voor Stichting De Menselijke Maat in Nijmegen, een stichting die zich inzet voor

Een inclusieve en diverse maatschappij, met respect voor elkaars culture achtergrond, mening en keuzes in het leven.

Jacobs heeft zich de laatste paar jaren nadrukkelijk geprofileerd op LinkedIn en op Twitter als corona-wappie, en heeft zich inmiddels ook gediversificeerd tot stikstof-wappie.

Marc Jacobs heeft bij ZonMW, de tweede geldstroom-instelling voor onderzoek in de gezondheidszorg, samen met Ronald Meester een subsidie-aanvraag gedaan voor onderzoek naar het verband tussen corona-vaccinatie en oversterfte. Dit verzoek is onlangs afgewezen.

Voorbeeld van Jacobs in een corona-discussie

Als voorbeeld van Jacobs’ gebrek aan wetenschappelijke integriteit toon ik hier de opmerkingen die hij maakte onder mijn LinkedIn-post over mijn blogpost Schetters lies with statistics:

Jacobs ziet dus een (mogelijk) causaal verband tussen vaccinatie en oversterfte omdat “ze allemaal dezelfde eerste piek, los van wat eerder is” hebben. Laten we die grafieken er nog even bij pakken:

Ziehier de bizarre logica die Marc Jacobs erop nahoudt om zijn geloofsgenoten te verdedigen.

Het racistische karakter van de teksten

Voor wie het racistische karakter van (alle) teksten nog niet doorheeft, bespreek ik kort de achtergrond van alle vier.

Dat Vrolijk Blank 2023 racistisch is, moge evident zijn: de dader wenst een vrolijk 2023 met louter witte mensen en vooral geen gekleurde mensen.

De tekst Zwarte Piet deed niets verkeerd refereert aan het Zwarte Piet-debat. Dat ga ik hier niet herhalen; dat Zwarte Piet, met zijn stereotiepe kenmerken van zwarte mensen en pagepakje dat ontleend is aan de 17de-eeuwse huisslaven, racistisch is moge inmiddels algemeen bekend zijn. De kritiek op Zwarte Piet is overigens niet recent; al in 1930 verscheen er al een aanklacht tegen Zwarte Piet in de Groene Amsterdammer.

De spreuk White Lives Matter lijkt op het eerste gezicht een spiegeling van Black Lives Matter, maar zo werkt het natuurlijk niet. BLM is ontstaan omdat zwarten (in de VS) onevenredig het slachtoffer zijn van politiegeweld, van doodvonnissen en van racistisch geweld, en in meer brede zin sociaal en economisch achtergesteld zijn. Dat kun je niet zomaar spiegelen; witten zitten immers niet in het verdomhoekje. De spreuk WLM is dan ook bedacht in 2015 door de Aryan Renaissance Society en overgenomen door de Ku Klux Klan, beide white supremacist, en dus racistische, organisaties.

De mensen die Black Lives Matter uitdragen bedoelen die spreuk ook niet met uitsluiting van andere mensen: alle mensen doen ertoe, maar ze willen specifiek de aandacht vestigen op het lot van zwarte mensen. De mensen die White Lives Matter uitdragen bedoelen die spreuk wel met uitsluiting van andere mensen: van hen mogen alle niet-witte mensen doodvallen.

Ten slotte, de spreuk We must secure the existence of our people and a future for white children staat ook bekend als de Fourteen Words, en is bedacht door de white supremacist en neonazi David Eden Lane, die lid was van de terreurgroep The Order. Lane is in 1985 veroordeeld tot 190 jaar gevangenisstraf vanwege zijn aandeel in de moord op de Joodse talkshow-host Alan Berg.

Voor verdere verdieping en commentaar verwijs ik de lezer naar het artikel van Chris Klomp, Gelukkig neonazi jaar!, en het artikel van Jacob Boersema, Hoe de racistische omvolkingstheorie mainstream wordt.

Jacobs’ tweet en vervolgreacties

Het was dus een kleine moeite om het racistische karakter van alle vier de teksten te achterhalen. Ik kan me er geen voorstelling van maken dat een gepromoveerd persoon niet even die kleine moeite neemt. We mogen er gevoeglijk van uitgaan dat Jacobs daar wel degelijk van op de hoogte was toen hij zijn tweet plaatste. Die indruk wordt versterkt door de werkelijk bizarre reacties die hij geeft aan mensen die het hem proberen uit te leggen, zoals:

• Stond dat op de brug? De KKK? En sinds wanneer heeft de KKK het eigenaarschap over een driewoordzin.
• Aah wist ik niet – ben er niet zo in thuis. Jij wel dus?
• De 14 Words? Kun je serieus 14 woorden claimen?
• Nee, ik ben niet thuis in KKK of AB gemeengoed.
• Je weet niet waar ik een handje mee help. Ik stel serieus vragen over een artikel – letterlijk nazi retoriek zou betekenen dat het in die tijd genoemd is maar die zin komt niet uit 1920-1945. Die zin, zo lijkt het, is geclaimd. Er zit nog net geen copyright op als ik mensen hoor
• Het zijn drie woorden in een zin? Hoe kun je ooit de oorsprong van zo’n zin claimen?

Dat Jacobs serieus geïnteresseerd zou zijn in de achtergrond van deze teksten, is wel het laatste dat spreekt uit deze reacties. Hij zegt dat wel één keer, maar vervolgt diezelfde reacite met een zeik-opmerking over het onjuist gebruik van het woord “letterlijk” en een zeik-opmerking over auteursrecht. Alle andere reacties zijn alleen maar afzeikend en nodigen niet uit tot verdere inhoudelijke gedachtenwisseling. Werkelijk nergens kan er een bedankje af aan iemand voor het geven van achtergrondinformatie. Nergens laat hij ook blijken het nu wel te begrijpen, of te begrijpen dat zijn tweet om te beginnen al niet deugde.

Een galerij van screenshots van reacties heb ik onderaan deze blogpost bijgevoegd.

Normalisering van racisme

Kortom, Jacobs tweette dit niet om daadwerkelijk iets te leren over de teksten; zijn vraag was geen echte vraag, maar een variant op Just asking questions:

Just asking questions (also known as JAQing off) is a way of attempting to make wild accusations acceptable (and hopefully not legally actionable) by framing them as questions rather than statements.

Voor de naïeve toeschouwer zou het op het eerste gezicht een serieuze vraag lijken, maar zoals we gezien hebben had Jacobs zich heel gemakkelijk kunnen informeren, en het AD-artikel waarnaar hij linkte in zijn tweet had al de nodige achtergrondinformatie.

Wat Jacobs hier doet, met zijn quasi-naïeve vraagstelling, is meehelpen de geprojecteerde teksten acceptabel te maken. Hij werkt dus mee aan het normaliseren van racisme, een proces dat Boersema in zijn artikel op One World schetst. Dat Jacobs dat ook bewust doet, lijdt geen twijfel. Zijn tweet staat er nog, twee dagen later, met allerlei racistische reacties erop, en dat vindt Jacobs kennelijk helemaal prima.

In de politiek staan zulke uitspraken bekend als een hondenfluitje, zij het dat hier nauwelijks sprake is van een bedekte toespeling, maar het openlijk aanmoedigen door Jacobs van het racistische deel van zijn volgers om zich ook te uiten en zich gesterkt te voelen in hun racistische ideeën.

In de LinkedIn-discussie verdedigt Jacobs zich alleen door te stellen dat ik hem niet ken en nooit gesproken heb. Dat is niet nodig; ik zie zijn acties en die acties hier zeggen ondubbelzinnig dat hij een racist is.

Racisme en antisemitisme in de antivax-beweging

Nu we in een fase van de pandemie gekomen zijn dat het pushen van hydroxychloroquine of ivermectine, of het twijfelen aan PCR-tests geen tractie meer krijgen, is de beweging van corona-wappies grotendeels verengd tot antivax-uitingen. Jacobs valt hier ook onder, met zijn promotie van het fabeltje dat vaccinaties zouden lijden tot (over)sterfte. Zoals bijvoorbeeld David Gorski heeft laten zien, bedienen de “nieuwe” COVID-antivaxxers zich van dezelfde retoriek als de “klassieke” antivaxxers van de variëteit “de BMR-prik veroorzaakt autisme”. Ik wil Jacobs’ uitlatingen in deze context plaatsen.

Antisemitische complotten

Van oudsher is de antivax-beweging vergeven van virulente antisemieten. Het meest uitgesproken voorbeeld in Nederland is Désirée Röver:

Nou, daar denkt eerder genoemde Désirée Röver anders over: “Neem de Holocaust. Hitler wilde die mensen alleen maar weg hebben uit Duitsland. Dat was de Endlösung: opgerot met die lui! Er zijn echt geen zes miljoen dode joden te vinden. Het waren er 184.000, tops! Die hele zes miljoen is een fabel die nodig was om Israël te kunnen oprichten. Want de echte Holocaust vindt nu plaats onder de Palestijnen (…) Dat getal, zes miljoen, is vaker voorbij gekomen in de geschiedenis. Dat is een soort magisch getal. Ze zijn heel erg bezig met getallensymboliek. Want pas op hoor, deze mensen zijn satanisten!”

Röver ziet ook in vaccinaties een Joods complot. Zowel de NVKP, de vereniging van homeopaten/antivaxxers van Anne-Marie van Raaij en Martin de Munck, als de Stichting VaccinVrij van Door Frankema, vinden dat geen beletsel om innig met haar samen te werken. De moderator van de FB-groep van VaccinVrij, Irma van der Meer, is ook een rabiate antisemiet, evenals Guido Jonkers, de eigenaar van complotsite WantToKnow, en de moderator van de FB-groep van de NKVP, Ton Bijersbergen, is een Hitler-fan.

Dit is de denkwereld waarin Jacobs zich begeeft. Antivax-denken is gestoeld op racistische, antisemitische complotten.

Vergelijking met Jodenvervolging

Een andere uiting van racisme binnen de antivax-beweging is de vergelijking met de Jodenvervolging. Sinds Del Bigtree dat in april 2019 deed, tooien antivaxxers zich met enige regelmaat met een gele ster, zoals de Joden die van de Nazi’s moesten dragen, met de woorden “no vax” of een vergelijkbare tekst erop. Dit verschijnsel dook al in mei 2020 op onder corona-wappies.

Het misbruik van dit symbool is mijns inziens ook antisemitisch, aangezien het voorbijgaat aan het essentiële verschil tussen Jood-zijn (een identiteit die je bij geboorte hebt meegekregen) en antivax-zijn (een bewuste keuze). In diezelfde context moet Jacobs’ pervertering van het woord “racistisch” gezien worden, zoals hij die liet zien in de discussie onder mijn LinkedIn-post:

Jacobs probeert hier ook, sterk ten onrechte, wappie-zijn (de keuze om complottheorieën te spuien) gelijk te stellen aan ras (een identiteit die je bij geboorte meekrijgt).

Kortom, Jacobs vertoont allerlei kenmerken van de racistische denkwereld waarop de antivax-beweging gestoeld is en waar zij zich van bedient. Het moet niemand verbazen als Jacobs binnen twee jaar ook instemmend uit de Protocollen van de Wijzen van Zion zou gaan citeren, net als Röver en Marcel Messing. Het zou mij eerlijk gezegd verbazen als hij dat niet zou gaan doen.

Appendix 1: mijn LinkedIn-post

Ronald Meester en Marc Jacobs hadden bij ZonMW een onderzoeksvoorstel ingediend om een mogelijk verband tussen vaccinatie en oversterfte te onderzoeken. Dat is afgewezen, en dat is maar goed ook.

Vandaag tweette Marc Jacobs dat hij niet snapte wat er racistisch is aan de leuzen die vannacht op de Erasmusbrug geprojecteerd werden. Ik citeer uit het AD-artikel dat hij meelinkte:

“Eén van de leuzen was ‘we must secure the existence of our people and a future for white children’, een leus die in Amerika in alt-right kringen gebruikt wordt.”
link naar AD-artikel

Het woord “white” is al een levensgrote hint dat deze leus uit kringen van white supremacists komt. Deze leus is bekend als de “Fourteen words” van David Eden Lane, een Amerikaanse neonazi die een gevangenisstraf van 190 jaar uitzit voor zijn betrokkenheid bij de moord op de Joodse talkshow-host Alan Berg.
link naar wiki-lemma Fourteen Words

Ik geloof er geen moer van dat Marc Jacobs dat niet wist voordat hij die tweet plaatste. En ik ben blij dat Marc Jacobs geen toegang krijgt tot gevoelige patiënt-data. Mij bekruipt namelijk het gevoel dat hij niet alleen naar correlaties tussen vaccinatiestatus en oversterfte zou gaan zoeken, maar ook met huidskleur, “ras”, nationaliteit, religie en schedelmaat.

Hopelijk zetten ZonMw , NWO (Dutch Research Council) en andere geldschieters hem op de zwarte lijst.

Appendix 2: screenshots van LinkedIn-discussie

Onder mijn LinkedIn-post heeft Jacobs gereageerd, maar is, zoals te verwachten was, totaal niet op de inhoud ingegaan.

Appendix 3: screenshots van Twitter

Hierbij diverse screenshots van reacties op Twitter die Jacobs probeerden te informeren over de achtergrond. De screenshots zijn gemaakt tussen 11:58 uur en 12:32 uur op 2 januari.

Naast deze reacties zijn er ook nog talloze reacties van kennelijke racisten die zich door Jacobs’ hondenfluitje aangemoedigd voelen om hierin mee te gaan. De lezer raadplege op Twitter en oordele zelf.